به نام خدا. مدیران منابع انسانی و حرفه‌ای‌های این حوزه مدت‌ها است که دغدغه اینرا دارند که چگونه در سطح راهبردی شرکت‌های خود می‌توانند ارزش آفرینی قابل توجهی داشته باشند. این سوْال مطرح بوده است که چگونه حرفه‌ای‌های منابع انسانی در شرکت‌های خود می‌توانند جزو شرکای راهبردی مدیران ارشد باشند، تا شکل گیری و پیاده سازی راهبردهای سازمانی با اثربخشی بیشتری انجام شود. یکی از مباحث نسبتا نوین مرتبط با این حوزه، نظام حاکمیتی مدیریت منابع انسانی و ارتباط ان با حاکمیت شرکتی است. البته در این زمینه مدل‌هایی هم در سطح بین المللی ارائه شده است.
در این یادداشت بر أساس برخی از تجارب مستند بین المللی، پیشنهادی مرتبط با بحث فوق به آن دسته از شرکت‌های إیرانی ارائه می‌شود که در زمینه حاکمیت شرکتی گام‌های اولیه خوبی را برداشته‌اند؛ حداقل برای آن شرکت‌هایی که هیئت مدیره‌های ان‌ها زمان مناسبی را صرف مسایل راهبردی و حاکمیتی شرکت خود می‌کنند تا نقش‌های اصلی هیئت مدیره‌ای را إیفا نمایند. این پیشنهاد تشکیل کمیته یا کمیته‌هایی زیر نظر هییت مدیره یک شرکت در یک یا چند حوزه مدیریت منابع انسانی است که تاثیر زیادی بر موفقیت حاکمیت شرکتی و همچنین جنبه‌های راهبردی شرکت می‌توانند داشته باشند. از جمله کمیته‌های زیر نظر هیئت مدیره که در تجارب بین المللی هم مورد توجه قرار گرفته‌اند عبارتند از: کمیته مدیریت استعداد‌ها، کمیته جانشینی، و کمیته جبران خدمات. البته به طور عمومی هم ممکن است شرکت‌هایی کمیته راهبردی منابع انسانی را زیر نظر هیئت مدیره ان شرکت تأسیس نمایند. شناسایی استعداد‌ها و به خصوص استعدادهای مدیریتی، شناسایی و تدارک برنامه‌های توسعه‌ای برای جانشینی مدیران ارشد از جمله مدیرعامل شرکت در اینده، و کسب اطمینان از اثربخشی نظام جبران خدمات به خصوص برای کارکنان کلیدی، همگی از جمله موضوعات راهبردی هستند که بر روی رشد پایدار کسب و کار یک شرکت تاثیر گذاری اساسی دارند. پیشنهاد حاضر علاوه بر اینکه می‌تواند اثربخشی نقش‌های حاکمیت شرکتی، به خصوص نقش راهبردی و حاکمیتی هییت مدیره‌ها را از منظر مدیریت منابع انسانی افزایش دهد، بلکه می‌تواند فرصت‌های جدیدی را نیز برای حرفه‌ای‌های مدیریت منابع انسانی در راستاي ارزش آفرینی‌های بیشتر در برخی از موضوعات راهبردی شرکت‌هایشان فراهم آورد.
لازمه تشکیل چنین کمیته یا کمیته‌هایی، در درجه اول حمایت هیئت مدیره یک شرکت و رویکردهای أساسی اعضای ان بر تقویت پایداری نظام حاکمیت شرکتی و تاکید بر نقش مدیریت منابع انسانی در این نظام است. در کنار این موضوع کلیدی، وجود افراد حرفه‌ای در مدیریت منابع انسانی یک شرکت برای بررسی موضوعات مدیریت منابع انسانی و تداوم مؤثر نظام رهبری سازماني است. نقش مدیرعامل اينگونه شرکتها در این موضوع نیز بسیار کلیدی است. مدیر عامل يك شرکت چنانچه در راستای پایداری حاکمیت شرکتی با هییت مدیره هم راستا باشد، تلاش خواهد کرد تا فرصت‌های بیشتری را از این طریق برای طرح موضوعات راهبردی مدیریت منابع انسانی در دستور کارهای هییت مدیره ایجاد کند. به علاوه، این نوع کمیته‌ها به صورت سیستماتیک موجب خواهد شد تا منتخبي از یا کل اعضای هیئت مدیره آن شرکت درگیری ذهنی بیشتری را با جنبه‌هایی راهبردی از مدیریت منابع انسانی و رهبری سازمانی داشته باشند.
برای ادامه دادن موضوع فوق مسیرهایی تحقیقاتی و کاربردی مختلفی قابل بررسی است. به طور مثال: (١) چه سطحی از بلوغ در یک هیئت مدیره لازم است تا بتوان با تشکیل این نوع کمیته‌ها اثربخشی لازم را در ایجاد آنها داشت؟ (٢) تشکیل کدام نوع از این کمیته‌ها می‌تواند در یک شرکت فرضی نقطه شروع بهتری باشد؟ (٣) چگونه می‌توان رابطه بین واحدهای مدیریت منابع انسانی در داخل شرکت را با این نوع کمیته‌ها به گونه‌ای برقرار کرد که هم افزایی و رابطه کاری سیستماتیک مناسبی بین ان‌ها به وجود آید؟ (۴) آیا می‌توان مکانیزمی را تدارک دید که تشکیل یک یا برخی از این کمیته‌ها در شرکتها توسط برخي نهادها (مثلا از طریق بورس‌ها براي شركت هاي سهامي عام) مورد حمایت و تشویق قرار گیرند؟
دیدگاه‌ها
با سلام خدمت استاد گرامی
ایده تشکیل کمیته ها در زیرمجموعه هیئت مدیره شرکت ها می تواند منجر به افزایش تاثیرگذاری، نفوذ و اثربخشی تصمیمات آن ها شود و با توجه به شناخت عمدتا ناکافی مدیران عالی و بعضا میانی از مباحث مدیریت منابع انسانی می تواند در جهت آشنایی اعضای هیئت مدیره با مباحث و درک اهمیت آن بسیار مفید باشد خصوصا اگر برخی اعضای هیئت مدیره در این کمیته حضور داشته باشند و یا تصمیمات آن نیازمند مشارکت اعضای آن باشداما نکته ای که به عقیده بنده مغفول مانده این است که تشکیل این قبیل کمیته ها به نظر بیشتر ناظر به حاکمیت مدیران عالی در تصمیمات منابع انسانی است تا مدیریت منابع انسانی در حاکمیت شرکتی و کماکان نقش مدیریت منابع انسانی در فرموله و یا اجرای استراتژی ها به چشم نمی آید مگر آنکه این کمیته ها منجر به شناخت بیشتر مدیران عالی با مباحث مدیریت منابع انسانی و درک اهمیت آنها شود تا از این طریق ایده منابع انسانی به عنوان شریک استراتژی محقق شود.
با تشکر
جناب آقای هراتی
با سلام و تشکر
اگر درست متوجه منظور جنابعالی شده باشم باید تاکید داشته باشم که حاکمیت شرکتی هم نقش تصمیم گیری های استراتژیک را بر عهده دارد و هم کنترل استراتژیک. از اینرو اگر این نوع کمیته ها در هر دو کارکرد حاکمیت شرکتی ذکر شده فعال شوند و مشارکت خوبی از سمت مدیران اجرایی شرکت وجود داشته باشد می تواند تا حدی بر هر دو جنبه مورد نظر جنابعالی اثر گذار باشد.
به امید دیدار
علوی
با سلام و احترام
یادداشت تان برای بنده آموزنده بود و یک پرسش مشخص را به ذهنم متبادر ساخت. پرسش ذهنی‌ام درباره نوع و ماهیت روش مواجهه با تشکیل این کمیته‌ها در هر دو سطح گروه (Corporate) و کسب‌وکار (Business) است. به ویژه که ممکن است گروه‌ها سیاست عدم مداخله در مسائل منابع انسانی را برای کسب‌وکارهای زیرمجموعه‌شان در پیش بگیرند. تفاوت‌های ماهوی و تاثیرگذاری میان کمیته‌های مورد بحث در این دو سطح از نظر شما شامل چه موارد یا کارکردهایی است؟
سپاسگزارم
جناب آقاي جلالي
سلام
از مطلب خوب شما ممنون. به نظرم پاسخگويي به سوْال جنابعالي به زمان، تفكر و حتي بررسي تجربي بيشتري نياز دارد. اما در تحليلي مقدماتي، اگر درست متوجه سوْال شده باشم، به نظرم سبك مادري اداره گروه شركت در اينجا خيلي مهم باشد. اما حتي اگر از سطح گروه نگاه كنيم، ممكن است در برخي گروه شركت ها حتي اگر وارد موضوعات منابع انساني داخل شركت هاي أقماري خود هم نشوند، اما موضوعاتي نظير شناسايي و انتخاب اعضاي هيئت مديره هاي شركت هاي اقماري مي تواند موضوعي كليدي براي نظام حاكميتي شركت مادر براي رشد پايدار باشد. لذا در اين سطح ممكن است بتوان موضوعاتي براي حاكميت شركتي در حوزه مديريت منابع انساني در سطح گروه هم (با توجه به سبك مادري) براي شركت مادر مورد توجه قرار داد. البته سوْال جنابعالي و اين توضيح براي بنده هم فضايي براي تفكر و بررسي بيشتر ايجاد نمود كه از اين بابت از جنابعالي ممنونم.
موفق باشيد
علوي
باسلام و احترام
باتشکر از شما که این یاداشت مختصر و مفید را ارائه داده اید
چند وقتی هست که بنده جهت انجام پایانامه به دنبال موضوع در مورد ارتباط بین حاکمیت شرکتی و شهرداری می باشم .
درصورتی که بتوانم از تجربیات شما در این زمینه استفاده نمایم خوشحال میشوم
محمد باقر خطیبی ۰۹۱۱۳۹۱۹۲۵۲ کارمند شهرداری نوشهر
دانشجوی ارشد مدیریت دولتی ( تحول )
با سلام و تشكر، در موضوع مورد نظر جنابعالي كاري انجام نداءه ام و متاسفانه نمي توانم كمكي داشته باشم. موفق باشيد، علوي
افزودن دیدگاه جدید